Wielu Polakow sadzi, ze dyskusje typu: czy w niedziele hipermarkety moga byc otwarte, czy tez jest to obraza dnia swietego; ze dyskusje te to dowod polskiego klerykalyzmu, zacofania i dewocji. Tymczasem, chcialem wszystkich pocieszyc, nie jestesmy odosobnieni!
Miniony weekend, stal w Jerozolimie pod znakiem protestow Zydow Haredi, przeciwko pracy fabryki Intela w Jerozolimie, w soboty, czyli w Sabbath. Problem blizniaczo podobny do Naszego rodzimego. I tutaj, podobnie jak w Polsce, powoduje on ostra polaryzacje spoleczenstwa. Rowniez tutaj, dylemat w jaki sposob nalezy dzien swiety swiecic, i czy mozna narzucac swoja interpretacje boskich przykazan innym, wywoluje silne emocje, a temat ten okupuje pierwsze strony gazet. Elementem szegolnym dla Izraela jest boskosc the Holy City. Tel Aviv, czy inne „nowoczesne” miasta Izraela, nie maja podobnych problemow. Panuje w nich podobna liberalizm i tolerancja do tej panujacej w kulturze europejskiej. Przeciez Tel Aviv byl osiedlem zalozonym na obrzezach palestynskiego starozytnego miasta Jaffa (tak tak, to stad pochodza slynne pomarancze) przez zydowskich emigrantow z Europy. W przeciwienstiwe do Jerozolimy, widok ortodoksyjnego Zyda w centrum miasta jest tu zadkoscia, a wplyw spolecznosci Haredi, ktore skupione sa na obrzezach miasta, na stosunki spoleczno-ekonomiczno-religijne, nie jest porownywalny do tego jaki maja ich „bracia” w Swietym Miescie. Podobnie jest z klubami gejowskimi, ktorych nie znajdziemy w miescie trzech najwiekszych religii, a ktorych jest wiele w Tel Avivie.
Ale wracajac wlasnie do ortodoksyjego bastionu religii, jakim jest Jerozolima, i wspomnianego problemu fabryki mikroprocesorow z jej przemyslowej dzielnicy Har Hotzvim....
Wladze Jerozolimy chca za wszelka cene zatrzymac inwestora, ktory juz zagrozil przeniesieniem sie do jednego z krajow Wschodniej Azji, w miescie. Daje on nie tylko zatrudnienie wielu pracownikom, ale jest rowniez prestizowa firma, przyczyniajaca sie do rozwoju nauki i technologii. Dla najwyzej rozwinietego kraju na calym bliskim wschodzie, i jednego z najelepiej technologicznie i naukowo rozwinietych na swiecie (3 miejsce wedlug World Economic Forum), ten ostatni argument jest trudny do pobicia. Izrael jest swiatowym przodownikiem w rozwoju nowych technologii, w przemyslach takich jak: lotnictwo, komunikacja, sprzet medyczny, optyczny i przede wszystkim komputerowy.
Pierwszy na swiecie telefon komorkowy zostal wynaleziony wlasnie tu; w Izraelu jest tez najwiecej PC’tow na osobe na swiecie, a mikroprocesor Intela zostal wynaleziony wlasnie w fabryce w Jerozolimie. Mieszkancy Izraela moga sie tez poszczycic najwiekszym na swiecie odsetkiem naukowcow i inzynierow, na ogolna liczbe ludnosci.
Dlatego wladze miasta i Intel, desperacko szukaja porozumienia z ortodoksyjna spolecznoscia zydowska, w celu umozliwienia fabryce normalnej pracy i rozwoju. Intel zaoferowal zredukowanie pracy w Szabat, jedynie do nieodzownych aspektow produkcji, redukcje pracujacych w soboty z aktualnych 120 do 20 na kazda z 3 zmian oraz, ze zaden z pracujacych w Szabat nie bedzie Zydem. Ta oferta zostala uznana przez zaangazowanych politykow, spolecznosc swiecka, jak rowniez czesc ortodoksyjnej spolecznosci religijnej, za wyjatkowo chojna.
Ale kompromis z ta najbardziej konserwatywna czescia spolecznosci Haredii potrafi byc niezwykle trudny do osiagniecia. Dowodza tego chociazby wydazenia sprzed kilku miesiecy, kiedy to czesc najbardzej zacieklych religijnych Haredi wzniecila zamieszki w odpowiedzi na...dzialalnosc parkingu miejskiego, otwartego w Szabat. Przeciez nie godzi sie jezdzic samochodem w soboty...tak samo jak nie godzi sie robic zakupy w hipermarkecie w niedziele.
No comments:
Post a Comment